ගලපටල රෝගය ඔබටත් හැදෙන්න කලින්මෙන්න මේ රෝග ලක්ෂණ ගැන දැනුවත් වෙන්න.
ගලපටල රෝගය ඔබටත් හැදෙන්න කලින්මෙන්න මේ රෝග ලක්ෂණ ගැන දැනුවත් වෙන්න.
කි‍්‍ර.ව. 2 දී විසූ ඇරිට්යස් නම් වෛද්‍යවරයා ඔහුගේ වෛද්‍ය ග‍්‍රන්ථයෙහි ගලපටලය පිළිබඳ විස්තර කර තිබිණි. රෝගියාගේ ග‍්‍රසනිකාවේ සිට තල්ල තෙක් විහිදී යන ලාක්‍ෂණික ඝන පටලය ඔහු නිවැරදිව නිරීක්‍ෂණය කොට විස්තර කර තිබේ. මෙම රෝගයට ඩිප්තීරියාව යනුවෙන් නම් තැබුවේ 1826 දී ප‍්‍රංශ ජාතික පියරේ බ්‍රාටනියු විසිනි. පදම් කළ හමක් වැනි ඝන පටලයක් සාදන එම රෝගය ඔහු Diphtheria ලෙස නම් කළේය. එහි තේරුම පදම් කළ හම යන්නයි.
රෝගය පැතිර යන ක‍්‍රම
රෝග කාරක බැක්ටීරියාවේ ප‍්‍රභවය වන්නේ රෝගියෙකු හෝ රෝග වාහකයෙකු ය. රෝග වාහකයා කහින විට හෝ කිවිසුම් අරින විට පරිසරයට එක්වන බැක්ටීරියා අඩංගු කෙළ බිංදු රෝගය තවත් කෙනෙකු කරා ගෙනයයි. රෝග වාහකයෝ බොහෝ දෙනෙකු රෝග ලක්ෂණ නොපෙන්වන්නෝය. ඔවුහු ගලපටල බැක්ටීරියා නාසය ඇතුළත උගුරේ සහ සම මත දරා සිටිති. නිවර්තන රටවල වාසය කරන මිනිසුන්ගේ සම මත වසර 3 කටත් වැඩි කලක් ජීවත් වීමට මේ බැක්ටීරියා සමත් වෙති.
රෝග ලක්ෂණ
රෝගියා උණෙන් පෙළෙන අතර ඔහුගේ නාඩි වැටීම ඉක්මන් වේ. බැක්ටීරියා ආසාදනය හටගත් ස්ථානයෙහි අලු පැහැති පටලයක් මතුවේ. නාස් කුහරය ආසාදනය වුවහොත් රුධිරය මිශ‍්‍ර බැක්ටීරියා අඩංගු දියරයක් නාසයෙන් ශ‍්‍රාවය වනු ඇත. සෙම්ගෙඩි ආසාදනය වුවහොත් උගුරු බැරැන්ඩිය ඇතිවේ. ස්වරාලය ආසාදනය වීමෙන් කටහඬ වෙනස් වී කැස්සක් හටගනී. ප‍්‍රතිශක්තිය දුබල රෝගීන්ගේ රෝග ලක්ෂණ තවත් උග‍්‍රවේ. මෙම රෝගීන්ගේ ගෙල පෙදෙසේ පිහිටි වසා ග‍්‍රන්ථි ඉදිමීමෙන් ගෙල විශාල වේ. පටලය අවට ආසාදනය වීමෙන් තුවාල හටගනී. මෙම තුවාලවලින් රුධිරය වහනය විය හැක. පටලය ඉතා ඝනව වැඩුනහොත් රෝගියාගේ ශ්වසන පද්ධතිය අවහිර වේ. එම පටලය ඉවත් නොකළ හොත් රෝගියා හුස්ම හිරවීමෙන් මියයා හැක. සමහර රෝගීන්ට පක්‍ෂගාතය වැළඳීමට ද ඉඩ ඇත. රෝගය සුවවෙත්ම පක්‍ෂගාත ලක්ෂණ ද අතුරුදහන් වී යයි. ආසාදිත පුද්ගලයන් අතුරින් මුල් අවස්ථාවට අයත් රෝග ලක්ෂණ පමණක් පෙන්වා සුවපත් වන්නෝ බොහෝ විට වාහකයන් ලෙස කි‍්‍රයා කරති.
රෝගය වළක්වාලීම හා ප‍්‍රතිකාර
1891 දී එමිල් වොන් බෙරින් හා කිටසාටෝ ගලපටල එන්නත සොයා ගන්නා ලදී. ගලපටල එන්නත් වර්ග තුනක් ඇත. එනම් අකී‍්‍රය එන්නත, සකී‍්‍රය එන්නත හා මිශ‍්‍ර එන්නත යනුවෙනි. ළමා රෝහලක වාට්ටුවකට ගලපටල රෝගියකු ඇතුළු කරන විට අන් දරුවන්ට රෝගය බෝවීම වැළැක්වීම සඳහා අකී‍්‍රය ප‍්‍රතිශක්තිකරණ එන්නත් ලබා දෙනු ලැබේ. ඉන් අනතුරුව සක්‍රීය එන්නත ද ලබාදීමෙන් අංග සම්පූර්ණ ප‍්‍රතිශක්තිකරණයක් ලබාගත හැක. එමෙන්ම මිශ‍්‍ර ප‍්‍රතිශක්තිකරණ ක‍්‍රමයේදී අකී‍්‍රය හා සකී‍්‍රය එන්නත් දෙකම ලබාදෙනු ලැබෙයි.ඒ අනුව ලොව සෑම දරුවකුටම ගලපටල ප‍්‍රතිශක්තිකරණ එන්නත් ලබාදීමේ දීපව්‍යාප්ත වැඩපිළිවෙළක් මගින් මේ වන විට සංවර්ධිත රටවලින් ගලපටලය තුරන් කර ඇත.
නිලන්ති පෙරේරා
අතර්ජාලයෙන් උපුටා ගැනීමකි
කි‍්‍ර.ව. 2 දී විසූ ඇරිට්යස් නම් වෛද්‍යවරයා ඔහුගේ වෛද්‍ය ග‍්‍රන්ථයෙහි ගලපටලය පිළිබඳ විස්තර කර තිබිණි. රෝගියාගේ ග‍්‍රසනිකාවේ සිට තල්ල තෙක් විහිදී යන ලාක්‍ෂණික ඝන පටලය ඔහු නිවැරදිව නිරීක්‍ෂණය කොට විස්තර කර තිබේ. මෙම රෝගයට ඩිප්තීරියාව යනුවෙන් නම් තැබුවේ 1826 දී ප‍්‍රංශ ජාතික පියරේ බ්‍රාටනියු විසිනි. පදම් කළ හමක් වැනි ඝන පටලයක් සාදන එම රෝගය ඔහු Diphtheria ලෙස නම් කළේය. එහි තේරුම පදම් කළ හම යන්නයි.
රෝගය පැතිර යන ක‍්‍රම
රෝග කාරක බැක්ටීරියාවේ ප‍්‍රභවය වන්නේ රෝගියෙකු හෝ රෝග වාහකයෙකු ය. රෝග වාහකයා කහින විට හෝ කිවිසුම් අරින විට පරිසරයට එක්වන බැක්ටීරියා අඩංගු කෙළ බිංදු රෝගය තවත් කෙනෙකු කරා ගෙනයයි. රෝග වාහකයෝ බොහෝ දෙනෙකු රෝග ලක්ෂණ නොපෙන්වන්නෝය. ඔවුහු ගලපටල බැක්ටීරියා නාසය ඇතුළත උගුරේ සහ සම මත දරා සිටිති. නිවර්තන රටවල වාසය කරන මිනිසුන්ගේ සම මත වසර 3 කටත් වැඩි කලක් ජීවත් වීමට මේ බැක්ටීරියා සමත් වෙති.
රෝග ලක්ෂණ
රෝගියා උණෙන් පෙළෙන අතර ඔහුගේ නාඩි වැටීම ඉක්මන් වේ. බැක්ටීරියා ආසාදනය හටගත් ස්ථානයෙහි අලු පැහැති පටලයක් මතුවේ. නාස් කුහරය ආසාදනය වුවහොත් රුධිරය මිශ‍්‍ර බැක්ටීරියා අඩංගු දියරයක් නාසයෙන් ශ‍්‍රාවය වනු ඇත. සෙම්ගෙඩි ආසාදනය වුවහොත් උගුරු බැරැන්ඩිය ඇතිවේ. ස්වරාලය ආසාදනය වීමෙන් කටහඬ වෙනස් වී කැස්සක් හටගනී. ප‍්‍රතිශක්තිය දුබල රෝගීන්ගේ රෝග ලක්ෂණ තවත් උග‍්‍රවේ. මෙම රෝගීන්ගේ ගෙල පෙදෙසේ පිහිටි වසා ග‍්‍රන්ථි ඉදිමීමෙන් ගෙල විශාල වේ. පටලය අවට ආසාදනය වීමෙන් තුවාල හටගනී. මෙම තුවාලවලින් රුධිරය වහනය විය හැක. පටලය ඉතා ඝනව වැඩුනහොත් රෝගියාගේ ශ්වසන පද්ධතිය අවහිර වේ. එම පටලය ඉවත් නොකළ හොත් රෝගියා හුස්ම හිරවීමෙන් මියයා හැක. සමහර රෝගීන්ට පක්‍ෂගාතය වැළඳීමට ද ඉඩ ඇත. රෝගය සුවවෙත්ම පක්‍ෂගාත ලක්ෂණ ද අතුරුදහන් වී යයි. ආසාදිත පුද්ගලයන් අතුරින් මුල් අවස්ථාවට අයත් රෝග ලක්ෂණ පමණක් පෙන්වා සුවපත් වන්නෝ බොහෝ විට වාහකයන් ලෙස කි‍්‍රයා කරති.
රෝගය වළක්වාලීම හා ප‍්‍රතිකාර
1891 දී එමිල් වොන් බෙරින් හා කිටසාටෝ ගලපටල එන්නත සොයා ගන්නා ලදී. ගලපටල එන්නත් වර්ග තුනක් ඇත. එනම් අකී‍්‍රය එන්නත, සකී‍්‍රය එන්නත හා මිශ‍්‍ර එන්නත යනුවෙනි. ළමා රෝහලක වාට්ටුවකට ගලපටල රෝගියකු ඇතුළු කරන විට අන් දරුවන්ට රෝගය බෝවීම වැළැක්වීම සඳහා අකී‍්‍රය ප‍්‍රතිශක්තිකරණ එන්නත් ලබා දෙනු ලැබේ. ඉන් අනතුරුව සක්‍රීය එන්නත ද ලබාදීමෙන් අංග සම්පූර්ණ ප‍්‍රතිශක්තිකරණයක් ලබාගත හැක. එමෙන්ම මිශ‍්‍ර ප‍්‍රතිශක්තිකරණ ක‍්‍රමයේදී අකී‍්‍රය හා සකී‍්‍රය එන්නත් දෙකම ලබාදෙනු ලැබෙයි.ඒ අනුව ලොව සෑම දරුවකුටම ගලපටල ප‍්‍රතිශක්තිකරණ එන්නත් ලබාදීමේ දීපව්‍යාප්ත වැඩපිළිවෙළක් මගින් මේ වන විට සංවර්ධිත රටවලින් ගලපටලය තුරන් කර ඇත.
නිලන්ති පෙරේරා
අතර්ජාලයෙන් උපුටා ගැනීමකි
No comments: